Death Penalty at Eleksyong 2004

(Unang nalathala sa Pinoy Gazette)

Ang buwang ito ng Enero 2004 ay maitatala sa kasaysayan ng bansa sapagkat muling makakatikim ng lethal injection o parusang bitay—actually, hindi bitay sa literal nitong kahulugan, kundi turok ng lason—ang mga nasentensiyahang kidnappers.

Noon ay ayaw na ayaw ni Pangulong Gloria Macapagal-Arroyo sa pagpapataw ng parusang kamatayan. Mula nang siya ay maupo, wala pa ni isang death convict ang napatawan ng parusang kamatayan. Ngunit noong ika-5 ng Diyembre, ang ganitong mga pahayag ang pamasko niya sa pamilya ng mga bilanggo sa death row at sa kanilang mga pamilya:

“I shall no longer stand in the way of the executions scheduled by the courts for January 2004.”

Bagamat nananatili aniya ang kanyang moral na paninindigan kontra sa parusang kamatayan, bilang pangulo ay kailangan niya aniyang sumunod sa nakatataas na kapakanan ng publiko sa mga ganitong hindi pangkaraniwang pagkakataon.

“The pain of victims of heinous crimes has spread all over the national community and I shall not turn my back against the cry for just retribution under the law.”

Kasabay ng paghingi ng paumanhin sa mga hindi sang-ayon sa kanyang desisyon, panahon na aniyang siya’y tumindig para sa mga mamamayan.

Mahigit isang linggo lamang ang nakalilipas mula nang kanyang i-anunsyo ang pahayag na iyan, ipinagtanggol pa niya ang noo’y matatag niyang paninindigan laban sa death penalty.

Ayon sa kanya, naisagawa na noong una pa ang mga pagbitay ngunit hindi nito napigilan ang mga karumal-dumal na krimen. Pinagbibigyan lang aniya nito ang emosyonal na pagnanais ng paghihiganti ngunit ang pinakamabisa pa ring solusyon ay gamitin ang buong criminal justice system laban sa mga kriminal upang mabisang masugpo ang mga krimen.

Sa halip na magpapogi sa media, gagamitin na lamang niya ang “strong institutional approach,” ayon pa sa Pangulo noong Nobyembre 25, 2003, isang araw matapos na may maghain sa Kongreso ng resolusyong humihiling na pawalang-bisa ni Arroyo ang moratorium on death penalty na kanyang idineklara noong 2002. Dulot ito ng muling pagsulpot ng sunud-sunod na mga pagdukot, lalo na sa mga pamayanang Tsinoy.

Sa unang tingin, nakapagtataka ang biglang pagbaligtad ni Arroyo. Isang masugid na tagasunod ng Simbahang Katoliko—ang pangunahing kritiko ng parusang kamatayan—biglang papayag na isakatuparan ito? Aba’y kakaiba!

Pero kapag lubusang sinuri, natural lamang ang desisyong ito ni Arroyo.

Matatandaang sa kabila ng pagbatikos ng Santo Papa sa giyerang pananakop ng United States sa Iraq, todo-todong suporta ang ibinigay niya sa US. Ang resulta: lalong naging katanggap-tanggap sa publiko ang Pangulo.

Sa lipunang Pilipino na puno ng mga taong malilimutin pero mapaghiganti at mahilig sa shortcuts, patok ang parusang kamatayan. Kung ikaw si Arroyo, isang kandidato sa pagkapangulo sa 2004, palalagpasin mo ba ang mga pagkakataong ganito?